Árni Davíðsson bretti niður skálmarnar á hjólabuxunum, gerði sér lítið fyrir og var mætingameistari þriðjudagskvöldferða Fjallahjólaklúbbsins árið 2019.  Fékk hann að launum Hjólabókina, eftir meistara Ómar Smára, blóm og konfekt.  

Í lok júlí sköpuðust aðstæður fyrir mig að fara í nokkuð langa hjólaferð. Ég hef lítil hjólað á hálendinu norður af Vatnajökli og þar sem langvarandi austanátt var í spilinum, beindi ég sjónum mínum að upphafsstað á Austurlandi. Ég fékk far til Akureyrar á föstudagskveldi, gisti hjá Ingvari frænda mínum og ætlaði að hefja leiðangurinn á laugardagsmorgni með því að taka strætó til Egilsstaða upp á Möðrudalsöræfi.

Afmælishátíð Fjallahjólaklúbbsins var haldin með pomp og prakt 27. júlí.  Við ákváðum að hafa þetta aðeins veglegra en pylsuhátíð vestur í bæ.  Leigðum bústað uppi í Heiðmörk og buðum upp á grillveislu, kaffi, köku, bjór, rautt, hvítt og gos.  

Í nokkur skipti hefur Fjallahjólaklúbburinn staðið fyrir lengri hjólaferðum erlendis. Ein slík var skipulögð síðasta vor og farin 2. til 9. september 2019. Það gekk á ýmsu í undirbúninginum en allt hafðist að lokum og varð að snilldar ferð sem gleymist seint.

Landssamtök hjólreiðamanna (LHM)^[1] eru hagsmunasamtök sem hafa að markmiði að efla hjólreiðar á Íslandi sem heilsusamlegan lífsmáta og sem samgöngumáta. Þau eru ekki rekin i hagnaðarskyni. Helstu hjólreiðafélög landsins eiga aðild að LHM. Samtökin eru þó ekki aðeins málsvari félagsmanna hinna ýmsu hjólreiðafélaga heldur eru þau jafnframt málsvari allra sem hjóla á Íslandi. LHM er aðildarfélag að European Cyclists’ Federation, sem eru heildarsamtök fyrir hjólreiðafélög til samgangna og ferðalaga í Evrópu. LHM hlaut samgönguviðurkenningu Reykjavíkurborgar 2012 fyrir virka þátttöku og áhrif í að efla hjólreiðar á Íslandi.

Samhliða fjölgun hjólreiðafólks undanfarinna ára hefur þörfin fyrir sátt og samlyndi ólíkra hópa í umferðinni aldrei verið brýnni. Hugmyndin að sáttmála hjólreiðafólks og atvinnubílstjóra kviknaði kjölfar kynningar Maríu Agnar Guðmundsdóttur hjólreiðakonu og Svavars Svavarssonar ökukennara um gagnkvæman skilning á ráðstefnu Hjólafærni og LHM, Hjólað til framtíðar, sem haldin var á Seltjarnarnesi í september 2018.

Rigning, rigning, rigning... Eiginlega vildum við í fjölskyldunni njóta sumarsins úti á hjóli og í tjaldi. En í fyrra voru sunnanáttir ríkjandi og oftast var grátt og blautt í Reykjavík. En sem betur fer er alltaf einhver landshluti á Íslandi þar sem sólin skín og þegar veðurspáin var skoðuð varð ljóst að ferðin lægi á Norðurland.

Mér finnst gaman að ferðast. Mér finnst gaman að sjá hvernig sjónarhornin breytast eftir því hvernig ég færist til. Hvað birtist á bak við næsta fjall, hvert rennur þessi lækur, hvernig tengjast þessir ásar og hálsar? Gluggasæti í lest (ef það er ekki of mikið af trjám) eða í flugvél (ef það er ekki of mikið af einsleitum skýjum) eru mínir staðir. Ég skil ekki hina týpuna; fólkið sem dregur fyrir gluggann eða skoðar eitthvað á blaðsíðum eða skjám, meðan stórbrotið eða spennandi útsýni líður hjá. Þá hugsa ég með mér: Veslings fólkið, ætli því finnist nokkuð gaman að hjóla? Fólk er svo lengi að koma sér frá einum áfangastað til hins næsta þegar hjólað er. Það er erfitt og hættulegt að lesa blöð og skoða snjallsíma meðan hjólað er. Auðvitað er líka fullt af spennandi efni á blaðsíðum og snjallsímum – heilu heimarnir. Og maður er fljótur að hendast heimanna á milli á blaðsíðum og skjám. Og maður er fljótur að ferðast heimshorna á milli í flugvél.

Malmö er sem kunnugt er í Suður-Svíþjóð í héraðinu Skáni. Borgin hefur lengi verið fræg fyrir mikla hlutdeild hjólreiða í umferð borgarinnar. Kannski hefur nálægðin við Kaupmannahöfn handan Eyrarsundsins þar eitthvað að segja  en sennilega hafa sögulegar ástæður líka einhver áhrif en borgin er gömul iðnaðarborg og reiðhjólið var gjarnan samgöngumáti verkafólks á 20 öld. Borgaryfirvöld Malmö virðast í gegnum tíðina hafa haft meiri skilning á hjólreiðum en í flestum öðrum borgum.

Ýmislegt gott í frumvarpinu

Unnið hefur verið að endurskoðun umferðarlaga undanfarinn áratug og er endurskoðað frumvarp til umferðarlaga nú fyrir Alþingi og í afgreiðslu hjá Umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis. Undirritaður hefur ásamt fleirum í laganefnd Landssamtaka hjólreiðamanna allan þennan áratug sent inn athugasemdir og ábendingar. Fulltrúar hjólreiðamanna fengu hinsvegar ekki að koma að borðinu þegar upphafleg endurskoðun fór fram.

Hvað ungur nemur, gamall temur. Ég fann Fjallahjólaklúbbinn fyrir tæpum áratug. Ég hef farið óteljandi ferðir með klúbbnum, kynnst urmul af skemmtilegu fólki og átt ófáar gleði- og gæðastundir með hjólafólki á öllum aldri. Þegar ég var beðin um að koma inn í ferðanefnd, þá taldi ég að ég hefði ekkert þangað að gera, ég þekki ekkert af hjólaleiðum eða gististöðum. En smám saman lærir maður af öðrum og nú hef ég skipulagt fjölmargar hjólaferðir fyrir Fjallahjólaklúbbinn.

Stígakerfið á höfuðborgarsvæðinu er orðið þétt og samanhangandi. Nú er hægt að komast frá Mosfellsbæ í norðri að Hafnarfirði í suðri og frá Seltjarnarnesi í vestri að Norðlingaholti í austri eingöngu á stígum. Samanhangandi stígakerfi sem gerir hjólandi og gangandi vegfarendum kleift að komast milli staða án þess að deila stofnbrautum með hraðri umferð bíla hefur verið eitt helsta hagsmunamál Landssamtaka hjólreiðamanna frá upphafi.

Hefur þú upplifað að bíða eftir grænu ljósi í heila eilífð þegar þú hjólar á götunni og kemur að umferðarljósum?

Í samstarfi við Reykjavíkurborg og sveitarfélögin á höfuðborgarsvæðinu hafa Landssamtök hjólreiðamanna og Hjólafærni verið með verkefni þar sem hægt er að koma með ábendingar um umferðarljós fyrir hjólandi og gangandi vegfarendur.

Það spáði ekki góðu helgina sem planið var að hjóla á Vestfjörðum.  En við fengum þó einn góðan dag.  Mjóifjörður tók á móti okkur í sparifötunum, það var logn og prýðis hiti.  Eitthvað var um útidúra, skroppið upp að Eyrarfjalli og skoðuð falleg laut þar sem brekkan byrjar.  Svo kílómetrafjöldinn var 37 eftir ánægjulegan hjóladag.  

Fyrsta þriðjudagskvöldferðin var 1 maí.  Það var við hæfi að koma við á Langholtsvegi og heiðra minningu Helga Hóseassonar  Síðan var haldið í Klúbbhúsið í vöfflukaffi.

Maí 2018 hefur verið svolítið einkennilegur á Íslandi, það hefur snjóað ítrekað, en helgina sem nokkrir félagar úr Fjallahjólaklúbbnum hjóluðu til Úlfljótsvatns var bongóblíða.  Mestan hluta leiðarinnar.  Sól og blíða.  Við fengum að vísu smá sýnishorn af alls konar veðri, grenjandi rigningu og smá haglél.  Og hvílík dásemd að láta sig líða ofan í heita pottinn í lok ferðar og snæða saman góðan mat í góðra vina hópi.  

Það er margsannað að starfsmenn sem hjóla til vinnu mæta ferskari, þeir eru hraustari, taka færri veikinda daga og þeir taka ekki síðasta lausa bílastæðið. Það er því til margs að vinna fyrir bæði starfsmenn og atvinnuveitendur að vel sé gert við þá sem hjóla og að hvetja fleiri til að prófa það. Hér eru nokkrir punktar.

„Á ég að skella mér í ferð með Fjallahjólaklúbbnum?  Það væri nú gaman að hjóla Nesjavellina.  Hef ekki komið þangað síðan ég var smápolli í bíltúr með pabba og mömmu.  Hjól?  Nei, ég hef nú ekki hjólað eftir fermingu en fékk gjafabréf frá vinnufélögunum í hjólreiðaverslun.  Kannski leynileg ábending um að nú þurfi að bæta líkamsástandið.  Stjáni á lagernum fékk rakspíra og undirhanda svitalyktareyði í jólavinaleiknum.  Það ætti að segja honum eitthvað karlanganum.“

Samgönguhjólreiðar og rafmagnshjól hafa verið líflegir sprotar síðustu misseri, ekki eingöngu á Íslandi heldur einnig í nágrannalöndunum. Þróunin er ör og borgaryfirvöld víða um heim líta til þess að breikka notkun hjóla út fyrir hefðbundin hjól. Oslóborg niðurgreiddi til dæmis rafmagnshjól af stærri gerðinni í fyrra í sérstöku átaki til að fjölga slíkum hjólum.

Ólafur Þórðarson fæddist í Reykjavík 1963 og ólst upp í Hvassaleiti þar til hann kláraði menntaskóla og fór í nám til Bandaríkjanna. Hann hefur á þessu ári hjólað í hálfa öld.